fot. Eliza Kania

Alexandra Road Estate – brutalistyczny niemy film

Jeśli brutalizm podważył „tradycyjne wyobrażenia o tym, jak powinien wyglądać budynek”, pokazując surowe materiały i konstrukcję, to zaprojektowany przez Neave Browna budynek Alexandra Road Estate podważył ówczesny trend budowy wysokich budynków” i na nowo zdefiniował postrzeganie mieszkań socjalnych.1  Naczelnym założeniem tego projektu było “budować nisko, wypełniać teren, geometrycznie definiować otwartą przestrzeń, integrować się”.2 Aleksandra Road Estate to budynek ikoniczny dla architektów, inspirujący dla filmowców, którzy zdaniem mieszkańców zbyt lekkomyślnie przedstawiają osiedle w złym światle.

W 1965 roku progresywna londyńska dzielnica Camden wyznaczyła architekta Neave’a Browna do stworzenia i realizacji projektu „serii niskich budynków o dużej gęstości zabudowy, które stanowiłyby jeden z wielkich europejskich projektów budownictwa społecznego”.3 Projekt powstał w 1968 roku, ale prace nad budynkiem zakończono dopiero  10 lat później, w 1978 r., między innymi z powodu problemów spowodowanych użyciem specjalistycznej konstrukcji na tak dużą skalę. Lata prac budowlanych pochłonęły olbrzymie kwoty – około 20,9 mln funtów – i według niektórych źródeł osiedle pozostaje najdroższym mieszkaniem socjalnym, jakie kiedykolwiek zbudowano w Wielkiej Brytanii.

Zabudowanie, oficjalnie znane jako Alexandra and Ainsworth Estate, zajmuje 6,47 hektara (jak wskazało stowarzyszenie mieszkańców: to wielkość 12 boisk do piłki nożnej) w pobliżu stacji South Hampstead. Kluczowymi elementami osiedla są dwie równoległe promenady o długości około 1 km i dwa rzędy tarasów. Całe zabudowanie (dwa Street, Rowley i Ainsworth Way) zapewnia 520 domów dla ponad 1600 osób.

Osiedle cierpi na skutek powstania innego świata niż ten, w którym zostało wymyślone… u progu przejścia od socjalizmu do me-generation

Obecnie odbiór społeczny osiedla jest dwuwymiarowy. Po pierwsze, niektórzy uważają, że jest to jeden z najważniejszych przykładow budownictwa socjalnego w Europie: „prezentowany na międzynarodowych wystawach, studiowany na uniwersytetach i opisywanyw mediach ”.4 Architekci i architektki z całego świata odwiedzają Aleksandra Road Estate, aby sfotografować i opisać specyfikę osieda. Trafne zdaje się być stwierdzenie Martina Pawleya, opisujące przełomową rolę tych zabudowań. W 1990 roku napisał on w „The Guardian”, że „Alexandra Road Estate jest jak epicki niemy film. Osiedle cierpi na skutek powstania innego świata niż ten, w którym zostało wymyślone… u progu przejścia od socjalizmu do me-generation. ”5

Drugi wymiar to odbiór popkulturowy. Osiedle Alexandra i Ainsworth Estate przez lata służyło jako tło dla filmów i produkcji telewizyjnych. Niestety – jak zauważyli mieszkańcy – często było przedstawiane niepoprawnie “jako zagłębie kryminalne”.6 Osiedle służyło jako plan filmowy dla przed-apokaliptycznych dramatów kryminalnych, thrillerów politycznych, filmów science fiction, dramatów i romansów. Długa lista tytułów obejmuje między innymi Hard Sun (2018), Love, Nina (2016), Kingsman: The Secret Service (2014), Breaking and Entering (2006) i wiele innych.


All photos by Eliza Kania
1 Brutalist London Map
Estate history, Alexandra and Ainsworth Estate, link
Ibidem.
4
L. Kyriacou, One below the Queen. Rowley way speaks for itself, Digital Works 2010, link.
5 M. Pawley, Living on the Edge of Time The Guardian, 2 April 1990.
6 L. Kyriacou, One below…, op. cit.
 

INFO

Nazwa: Alexandra and Ainsworth Estate
Architekci: Neave Brown
Daty powstania: 1968-1978
Przedstawiania w filmach: Hard Sun (2018), Love, Nina (2016), Kingsman: The Secret Service (2014), Breaking And Entering (2006) i wiele innych.
Lokalizacja: London, Great Britan, 51°32’25.8″N 0°10’56.4″W